De stamboom in het mentoraat

Ik houd van stambomen, en denk dat stambomen iets vertellen over wie je bent. Dezelfde gedachte kwam ik tegen bij een korte kennismaking met het contextueel gedachtegoed.

Een stamboom heet dan genogram. Het genogram toont je relaties met je ouders, grootouders, broers en zussen. Het maakt snel duidelijk welke belangrijke gebeurtenissen (leven/dood) in je leven hebben plaatsgevonden.

Ik heb eerst van mezelf een genogram gemaakt. Deze heb ik in de eerste mentorles aan mijn leerlingen gepresenteerd. Ik vulde het genogram aan met foto’s van mijn hobby’s en vrienden. Dat deed ik zowel voor nu, als voor mijn persoon als 15-jarige. (Toen ik terug dacht: als 15-jarige vond ik mijn bijbaantje en vrienden relevanter dan mijn profielkeuze en cijfers voor natuurkunde). Door eerst je eigen verhaal te vertellen, geef je de leerling ook het vertrouwen dat zijn of haar verhaal er mag zijn.

Daarna vroeg ik leerlingen hun eigen (vereenvoudigde) genogram te maken. Ik vulde dit aan met een woordweb, om ook in te zoomen op de persoon van de leerling zelf. Ik liet de leerlingen redelijk vrij in wat ze wel en niet in het genogram een plek gaven. Wel zag ik dat leerlingen vrij automatisch mijn taal en voorbeelden overnamen. Je eigen presentatie heeft dus invloed op wat de leerlingen je toe gaan vertrouwen.

Over die genogrammen voer ik met elke leerling een gesprek. Wat me na enkele gesprekken opvalt ten opzichte van andere jaren:

• Het gaat veel meer over de persoon zelf, en minder direct over schoolprestaties
• Je merkt eenvoudiger op wat echt belangrijk is voor leerlingen
• De moeilijke dingen (ziekte, verdriet) van het leven komen vanzelfsprekender op tafel

Een stappenplan voor de inzet van het genogram kan zijn:

1. Presenteer je eigen genogram/stamboom aan je leerlingen
2. Laat leerlingen hun genogram maken
3. Voer met elke leerling hierover een gesprek

Het document (A3) dat ik gebruikte is hieronder te downloaden:

Genogram Mentoraat

Het Publisher-bestand kan ik eventueel mailen, neem contact op via het contactformulier

Lees ook: het gedachtegoed van Martin Buber inzetten in je mentoraat