Waarom mijn opa geen visserman werd – 1

Mijn opa Jan Baarssen werd op 13 december 1924 geboren op Urk. Hij was van de generatie die nog alles had meegemaakt: de oorlog, dat Urk nog een eiland was, dat het IJsselmeer nog Zuiderzee was. Hij kwam uit een geslacht van vissers, dat sinds mensenheugenis op Urk had gewoond. Mijn opa werd echter timmerman.  Waarom werd hij eigenlijk geen visserman?  

In deze aflevering: hoe een storm leidde tot de Zuiderzeewet èn het huwelijk van de ouders van mijn opa

In de nacht van 13 op 14 januari 1916 trok een stevige noordwesterstorm over ons land. Overal rond de Zuiderzee liepen de dijken over. Bij Elburg en Nijkerk braken de dijken door. Ook zuidelijker, rond Spakenburg, waren er overstromingen. Noord-Holland was het zwaarst getroffen, boven Amsterdam stond een groot gedeelte onder water. Op het eiland Marken kwamen zestien mensen om het leven. De Zuiderzeevloed van 1916 maakte een einde aan een lange discussie. De Zuiderzee moest afgesloten worden, om dergelijke overstromingen in de toekomst te voorkomen. In 1918 werd de Zuiderzeewet aangenomen. De Afsluitdijk moest Nederland gaan beschermen tegen overstromingen.

Zuiderzeevloed op Urk

Urk kwam er tijdens de Zuiderzeevloed goed vanaf dankzij de hoge ligging van de woonhuizen op de Bult. Het lage gedeelte met de weilanden stond wel volledig onder water. Het water kwam tot de huizen van Wijk 6. Door de hevige wind vlogen de dakpannen door de straten. Gelukkig leidde de storm niet tot dodelijke slachtoffers op Urk. Wel overleed op diezelfde 14 januari 1916 de bes van mijn opa: Jannetje Idje Post, de 48-jarige vrouw van de visser Jan Baarssen. Door het plotselinge verlies van zijn vrouw Jannetje Idje kwam het huwelijk van zijn zoon Klaas, de vader van mijn opa, opeens veel dichterbij.

Klaas Baarssen was de oudste zoon van Jan en Jannetje Idje. In 1909 en 1910 vervulde hij zijn dienstplicht, daarna voer hij als knecht bij verschillende schippers. Vanaf 1914 werd hij gemobiliseerd vanwege de dreiging van de Eerste Wereldoorlog. Klaas had verkering met Johanna Elizabeth Hoogeveen, kortweg Jo. Jo woonde al geruime tijd in Amsterdam, maar had als kind op Urk gewoond.

Het overlijden van Jannetje Idje Post in januari 1916 bracht de voorbereidingen van het huwelijk tussen Klaas en Jo in een stroomversnelling. Twee weken na het overlijden van haar schoonmoeder verhuisde Jo naar Urk en trok voorlopig in bij haar schoonvader. Begin maart 1916 trouwden Klaas en Jo en gingen wonen op Wijk 5-109. In 1917 werd Jannetje Idje (Ietje) geboren en in 1920 volgde nog een meisje: Willemina (Mientje). Mijn opa Jan Baarssen sloot de rij in 1924.

Lees ook: Waarom mijn opa geen visserman werd – deel 2